Skiën wordt beschouwd als een van de sporten met de grootste motiverende kracht die een persoon kan beoefenen. Hoe zwaar en veeleisend het is, boeit de sporter enorm en zodra de eerste vooruitgang wordt opgemerkt... kun je niet meer stoppen. En er zijn niet weinig gevallen waarin de persoonlijke groei in de sportieve sfeer uiteindelijk het persoonlijke vlak overstijgt, waardoor de kwaliteit van leven verbetert door eigen inspanning. We hebben gesproken met een aantal skileraren met veel ervaring in dit soort motivatieprocessen voor leerlingen. Ze vertelden ons enkele dingen over persoonlijke groei door het beoefenen van deze wintersport.
Skiën betekent vaak het aangaan van zeer moeilijke situaties, vaak binnen korte tijdsbestekken. Het is een sport die je op de grens plaatst en veel twijfels oproept bij degenen die het nog maar kort beoefenen. En daarmee gezegd, is het doel vaak dat de persoon het juist beoefent om dat te leren: om te leren omgaan met lastige situaties, twijfels weg te nemen en vertrouwen in zichzelf te krijgen, om te weten hoe je jezelf kunt motiveren, om orde en discipline van jezelf te eisen. En hier gaan we skiën analyseren als een hulpmiddel voor motivatie en persoonlijke groei.
Zelfeffectiviteit
Zelfeffectiviteit is de perceptie die een persoon heeft van zijn eigen vermogen om taken of problemen op te lossen. Een ski-instructeur of begeleider steunt sterk op dit concept bij het werken aan motivatie bij zijn leerlingen, in de zin dat hij hen uitdaagt angsten, beperkingen en ongemakken te overwinnen. Het idee is om de leerling ervan te overtuigen dat hij doelen kan bereiken die hoger zijn dan zijn verwachtingen, hem te laten zien dat hij daartoe in staat is en indirect zijn aandacht af te leiden van de kortetermijnpleziertjes en gemakken die ons tegenwoordig overal omringen. Niets is zo krachtig als eigen inspanning om een doel te bereiken dat we onhaalbaar achtten.
Een skileraar wordt een figuur die uitdagingen creëert voor de leerlingen; uitgaande van basisprincipes begeleidt hij zijn pupillen op een reis naar hun grenzen. De instructeur zal alles doen om hen die grenzen te laten overschrijden (iets wat aanvankelijk ondenkbaar was voor de leerlingen) want, goed beheerd en zonder zeer stressvolle of traumatische situaties te veroorzaken, zal de reis bestaan uit episodes van overtuiging tussen leraar en leerling, fasen van leren van theoretische en praktische concepten, interpretatie en analyse van non-verbale communicatie en successen in de uitvoering van bewegingen, verplaatsingen, enzovoort.
Er zijn namelijk bepaalde axioma's bewezen:
- Het bereiken verhoogt de zelfeffectiviteit van een persoon en verbetert daardoor zijn toekomstige prestaties
- Observatie is een goede manier om de zelfeffectiviteit te verbeteren
- Verbale overtuiging is zeer behulpzaam om het zelfvertrouwen te vergroten
- Kennis en interpretatie van non-verbale communicatie kunnen zeer behulpzaam zijn om het gevoel of de capaciteit van controle te vergroten
En op basis van deze axioma's moet persoonlijke groei worden nagestreefd vanuit deze uitgangspunten:
Goed voorbereiden. Dit is essentieel omdat als de skiër het proces niet voorbereid en klaar begint om fysieke en mentale inspanningen aan te gaan... hij geconfronteerd kan worden met frustratie. Je moet van tevoren een beetje trainen.
Succes visualiseren. Je moet jezelf zien en voorstellen dat je de doelen bereikt.
Vertrouwen. Als je niet in jezelf gelooft, in het kunnen bereiken en overschrijden van je eigen grenzen, wordt het moeilijker om jezelf te overtreffen.
Vertrouwen in je bewegingen. Gedachten en emoties moeten samengaan met zekere en krachtige bewegingen. Als dit duo uit elkaar valt, kan het een dynamiek van wantrouwen in jezelf worden, met aarzelende bewegingen, enzovoort. Dit moet worden vermeden.
Streven naar goede uitvoeringen. Skiën met intensiteit, met zelfdiscipline en het doen met vertrouwen en streven naar perfectie in je uitvoeringen... is de beste manier om zelfoverwinning te bereiken.
